Nuôi gà đá là một nghệ thuật đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và am hiểu sâu sắc về tập tính, đặc điểm của loài gà chọi. Để sở hữu những chiến kê dũng mãnh trên trường đấu, người nuôi cần nắm vững các kỹ thuật chăm sóc, huấn luyện một cách bài bản và khoa học. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng hfdx.org tìm hiểu chi tiết về các phương pháp nuôi gà đá hiệu quả được tổng hợp từ kinh nghiệm thực tiễn của các chuyên gia.
Lựa chọn giống gà chất lượng, khỏe mạnh
Yếu tố tiên quyết cho thành công trong nghề nuôi gà chọi chính là chọn được giống gà mẹ tốt ngay từ đầu. Một chú gà mẹ chất lượng không chỉ có ngoại hình cân đối, khoẻ khoắn mà còn cần đáp ứng các tiêu chí sau:
- Có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được nuôi dưỡng trong điều kiện vệ sinh an toàn.
- Đạt độ tuổi sinh sản tốt nhất trong khoảng 1-2 năm tuổi.
- Không mang mầm bệnh hoặc di truyền các tật xấu.
- Các chỉ số hình thái như chiều cao, cân nặng, kích thước phù hợp với chuẩn của giống gà chọi đó.
- Có lông bóng mượt, mắt trong, sáng, mỏ và móng vuốt sắc nhọn.
- Vận động nhanh nhẹn, phản ứng nhạy bén.
Các chuyên gia khuyến cáo nên chọn gà mẹ tại các trang trại uy tín, có kinh nghiệm lâu năm trong giống gà chọi. Không nên mua gà mẹ ở lò gà tự phát không đảm bảo chất lượng để tránh ảnh hưởng tới sự phát triển sau này của gà con.
Chế độ ăn hợp lý và khoa học theo từng giai đoạn
Dinh dưỡng đóng vai trò quyết định tới sự tăng trưởng và khả năng chiến đấu của gà đá. Do đó, người nuôi cần có kiến thức để điều chỉnh chế độ ăn hợp lý cho gà theo từng giai đoạn phát triển của chúng.
Giai đoạn 1: Gà con từ 1-21 ngày tuổi
Đây là thời điểm then chốt để gà con phát triển cơ bắp, xương khớp. Vì thế, cần cung cấp cho gà chế độ dinh dưỡng giàu đạm, vitamin và khoáng chất. Thức ăn nên nghiền mịn, dễ tiêu hoá. Gà ăn theo nhu cầu, không nên hạn chế số lượng hay số lần ăn.
Có thể cho gà ăn cám công nghiệp với hàm lượng khoảng 20-25% đạm thô. Bổ sung thêm premix, men vi sinh giúp gà hấp thu tốt, đề kháng mạnh. Ngoài ra, cũng nên cung cấp thêm một ít thức ăn xanh như rau, cỏ non.
Giai đoạn 2: Gà từ 22-60 ngày tuổi
Khi gà lớn dần, cần tăng lượng tinh bột, giảm dần đạm trong khẩu phần. Tỉ lệ lý tưởng là khoảng 15-20% đạm, 65-70% tinh bột. Lượng thức ăn trung bình từ 30-50g/con/ngày chia thành 2-3 bữa.
Bên cạnh thức ăn công nghiệp, gà cần được ăn thêm các loại thực phẩm thiên nhiên như côn trùng, giun, tôm tép,… hoặc một số ngũ cốc như ngô, đậu tương, khoai… để cung cấp đạm, chất béo, xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết. Chú ý bổ sung đầy đủ canxi và photpho – hai dưỡng chất quan trọng để gà phát triển xương chắc khỏe.
Giai đoạn 3: Gà trưởng thành trên 60 ngày tuổi
Lúc này, gà đá cần một chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất và giàu năng lượng để đáp ứng nhu cầu thi đấu. Lượng thức ăn lý tưởng cho mỗi con trong ngày từ 60-100g tuỳ theo thể trạng và cường độ huấn luyện của gà.
Thành phần dinh dưỡng khuyên dùng ở giai đoạn này gồm:
- Tinh bột: 60-65% từ gạo, ngô, cám mạch.
- Đạm: 13-15% từ các nguồn tự nhiên như cá, tôm, trứng, sữa.
- Chất béo: 3-5% từ mỡ cá, dầu thực vật.
- Vitamin và khoáng chất: Theo nhu cầu cơ thể, duy trì sức khỏe, tăng sức đề kháng.
- Chú ý cung cấp đủ nước sạch cho gà mỗi ngày. Một con gà trưởng thành cần uống khoảng 0,5-1 lít nước/ngày.
Trong giai đoạn huấn luyện tích cực, người nuôi có thể tăng lượng thịt, cá lên 15-20% tổng khẩu phần để bổ sung đạm và năng lượng. Ngoài ra, kết hợp với một số loại thảo dược, vitamin làm tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi thể lực cho gà.
Chế độ huấn luyện gà đá hiệu quả
Khả năng chiến đấu của gà phụ thuộc phần lớn vào chương trình tập luyện hàng ngày. Dựa trên độ tuổi, giới tính và thể lực của gà, có thể áp dụng các biện pháp huấn luyện sau:
Huấn luyện giai đoạn gà con
Từ 1-2 tháng tuổi, cần cho gà con ra ngoài tập thể dục thường xuyên để phát triển cơ, xương. Có thể áp dụng các bài tập đơn giản như:
- Đuổi bắt gà chạy bộ, luyện tốc độ trong khoảng 10-15 phút mỗi ngày.
- Dùng dụng cụ gây chú ý như lông vũ, giấy bìa khiến gà tự động nhảy lên cao, xoay người.
- Kích thích gà tự đấu tập với những chú gà con khác hoặc các đồ vật để rèn khả năng phản xạ.
- Cho gà tắm nắng đều đặn từ 10-20 phút mỗi ngày để vitamin D tổng hợp giúp xương chắc khoẻ.
Huấn luyện giai đoạn gà trưởng thành
Từ 3-4 tháng tuổi trở đi, gà đủ điều kiện để tham gia các bài luyện nâng cao về sức mạnh và sức bền gồm:
- Chạy bộ đường dài giúp gà tăng cường hoạt động hô hấp, tuần hoàn máu.
- Bơi tác động toàn diện lên các nhóm cơ của gà, cải thiện độ dẻo dai, linh hoạt.
- Đá bao cát luyện cho gà tư thế chuẩn xác, lực đá mạnh mẽ.
- Kéo xe, leo dốc nâng cao sức chịu đựng, phát triển cơ bắp. Chú ý kéo xe với tải trọng và quãng đường phù hợp để tránh gà bị quá sức.
- Đối kháng với người qua các động tác giả như đá, né, đỡ giúp gà phản ứng tốt trước đối thủ.
- Tập các kỹ thuật chiến đấu như lao vào đối thủ, dùng mỏ mổ, dùng cựa đá, xoay người né đòn,…
- Ngoài ra, cần xây dựng chế độ nghỉ ngơi hợp lý để gà không bị kiệt sức. Kết hợp các bài tập thể dục vào buổi sáng và chiều mát. Hạn chế tập luyện vào trưa nắng nóng.
Chăm sóc gà đá theo kinh nghiệm của sư kê
Bên cạnh chế độ ăn uống và rèn luyện về thể chất, gà còn cần được chăm sóc tỉ mỉ hàng ngày để duy trì một cơ thể khoẻ mạnh. Các phương pháp chăm sóc được áp dụng tuỳ theo từng giai đoạn.
Om bóp gà
Om bóp bằng nước nóng kết hợp các loại lá thuốc như ngải cứu, tía tô, lá dứa, gừng,… giúp gà thư giãn gân cốt, tránh tổn thương cơ, phòng bệnh gout, xương khớp. Sau buổi tập, om bóp cho gà khoảng 10-15 phút để giảm đau nhức. Với gà trước khi thi đấu, cần om bóp kỹ càng hơn, đặc biệt ở các khớp chân, cánh.
Tắm nắng cho gà
Ánh sáng mặt trời kích thích tổng hợp vitamin D3, giúp cơ thể hấp thu tốt canxi và photpho, từ đó tăng sự dẻo dai của xương, cơ. Cho gà tắm nắng từ 20-30 phút vào mỗi buổi sáng hoặc chiều mát. Tuyệt đối tránh để gà dưới trời nắng quá gắt từ 10-14 giờ trưa, dễ gây say nắng.
Tắm nắng còn mang lại nhiều lợi ích khác như sát trùng lông, da gà, ngăn ngừa nấm, ghẻ. Sau khi phơi nắng, có thể phun một ít nước lên người gà để làm dịu, làm sạch lông.
Vào nghệ cho gà
Nghệ vàng chứa hoạt chất curcumin có tác dụng chống viêm, sát khuẩn. Vào nghệ bằng cách xoa bột nghệ tươi lên những vị trí dễ bị chấn thương khi đá như đầu, mặt, cổ, mỏ, ngực, bụng. Với những vùng da bị tổn thương như bầm tím, tróc vảy thì cần vào nhiều hơn.
Động tác vào nghệ nhẹ nhàng tránh gây giật mình hay căng thẳng cho gà. Sau khi vào nghệ chừng 10 phút, rửa sạch lại bằng nước ấm rồi hong khô lông gà trong gió. Nên vào nghệ cho gà 3-4 lần/tuần và 1-2 lần trước ngày đá.
Cần hơi, vần đòn
Cần hơi là kỹ thuật lựa gà đối đầu để chúng tự tấn công, luyện tập cùng nhau. Giúp các chú chiến kê thực hành các đòn thế và quen dần với tình huống đối kháng thực tế.
Thường xuyên cho gà tự đấu tập từ 3-5 hiệp mỗi lần. Lựa những con gà có trình độ, cân nặng tương đương để chúng hoà sức nhau.
Khi gà đã thuần thục các kỹ năng, người nuôi có thể hoá thân thành đối thủ để luyện tập cho gà những đòn quyết định trước khi tham chiến. Việc vần đòn với chủ nhân còn giúp giao lưu tình cảm, khiến gà gắn bó hơn.
Phát hiện và phòng tránh bệnh tật
Do điều kiện nuôi dưỡng và huấn luyện khắc nghiệt, gà đá dễ mắc một số bệnh lý phổ biến như:
- Cúm gà – Viêm đường hô hấp, tích nước ở phổi gây khó thở.
- Bệnh Newcastle – Sưng đầu, chảy nước mũi, nước mắt, co giật cơ, liệt cánh và chân.
- Bệnh Marek – Khiến gà bị u ác tính ở các cơ quan như da, mắt, cơ, nội tạng.
- Bệnh Gumboro – Gà chậm lớn, ủ rũ, tiêu chảy, đôi khi bị run cơ và liệt chân.
- Bệnh CRD – Gà chảy nước mũi, nước mắt, hắt hơi, thở khò khè, giảm sức đẻ.
- Giun, sán – Gây tắc ruột, khiến gà suy dinh dưỡng, gầy còm.
- Nấm, ve rận ngoài da – Làm tổn thương lông da, ngứa ngáy khó chịu.
- Bệnh gout – Khiến khớp chân, cánh sưng to, viêm đau, khó vận động.
Để chủ động phòng ngừa dịch bệnh, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm phòng vaccine định kỳ cho gà theo lịch hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Vệ sinh, sát trùng chuồng trại hàng ngày bằng vôi bột hoặc nước Javel.
- Thường xuyên thay mới thức ăn, nước uống cho gà. Kiểm tra hạn sử dụng của thức ăn.
- Cách ly ngay những con gà có biểu hiện lạ để tránh lây lan cho cả đàn.
- Mang gà đến cơ sở thú y khi nghi ngờ mắc bệnh để có biện pháp phòng trị kịp thời.
Ngoài ra, cần bổ sung vào khẩu phần ăn các loại men tiêu hoá, vitamin, khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho gà, giúp chúng phòng chống các tác nhân gây bệnh.
Kết luận
Nuôi gà đá là một nghệ thuật không hề đơn giản. Nó đòi hỏi sự tâm huyết, tỉ mỉ và kiên trì. Chọn giống gà mẹ chất lượng, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, áp dụng phương pháp huấn luyện bài bản là những yếu tố then chốt để tạo nên một con chiến kê bất bại.
Bên cạnh đó, áp dụng các bí quyết chăm sóc gà đá từ kinh nghiệm của các sư kê như om bóp, tắm nắng, vào nghệ, cần hơi vần đòn cũng góp phần không nhỏ để duy trì một thể trạng toàn diện, sung sức cho gà.
Người nuôi cũng cần hết sức lưu ý tới công tác phòng chống dịch bệnh cho cả đàn gà bằng vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng đầy đủ và bổ sung chế phẩm dinh dưỡng. Khi phát hiện gà có triệu chứng lạ, nên liên hệ ngay với bác sĩ thú y để có biện pháp xử lý.
Hy vọng những chia sẻ trong bài viết sẽ giúp các bạn có cái nhìn toàn diện về quy trình nuôi gà đá, gà chọi. Hãy thật kiên nhẫn và chăm chút cho từng giai đoạn của chiến kê. Tin rằng với sự đam mê và nỗ lực không ngừng nghỉ, các bạn sẽ sớm sở hữu những chú gà ưng ý, sẵn sàng tham gia tranh tài ở mọi đấu trường.